Θα ήθελα να καταθέσω στο φόρουμ και στην κοινή τράπεζα τής μνήμης και τού προβληματισμού μας, ορισμένα δεδομένα και κάποιες ιδέες που μπορεί να αφορούν τον τρόπο που επέλεξε ο Λιαντίνης, ώστε να θέσει τέρμα στη βιολογική ζωή του. Προκαταβολικά υποστηρίζω ότι δεν διαθέτω αποδείξεις για τις προσωπικές μου ιδέες. Πολύ πιθανό λοιπόν να σφάλλω. Επειδή όμως στέκω ανήμπορος στην κλειστή θύρα τής Αλήθειας, εκθέτω τα παρακάτω στα μάτια και στη σκέψη σας, επιθυμώντας να φωτισθώ από τις δικές σας απόψεις, για την ορθότητα ή το σφάλμα τών δικών μου. Κι αν σάς φανούν ανόητα όσα γράφω, δώστε μου συμπάθειο. Η Απορία με οδηγεί κι όχι η ματαιοδοξία.
Η εκτίμηση προς το Σωκράτη, που αποτυπώνει ο Λιαντίνης στα έργα του, είναι καθαρή και πλούσια. Ο Λιαντίνης τοποθετεί το Σωκράτη σε φωτεινή και άσπιλη κορυφή.
«Δύο είναι οι αιτίες για τις οποίες ο Σωκράτης ανέβηκε και μαρμάρωσε στο περίοπτο βάθρο του. Η μία ότι εδίδαξε το 'ορίζεσθαι καθόλου' και η άλλη ότι επινόησε τούς 'επακτικούς λόγους'. Το πρώτο εξηγεί ότι ο Σωκράτης πέτυχε πρώτος να ορίσει τις έννοιες. Και ξέρεις τι άθλος είναι αυτός; Είναι πράμα τόσο σημαντικό, όσο η θέσπιση τών Ολυμπιακών Αγώνων από τον Ηρακλή και το Λυκούργο...είναι ανακάλυψη και εφεύρεση σαν εκείνες τού Νεύτωνα, τού Κολόμβου, τού Δαρβίνου, τού Αϊνστάιν, τού Φρόυντ. Και ο Σωκράτης είναι το πρώτο φωτομετρικό για όλους αυτούς τούς μεγαλόνοες άντρες.»
'Γκέμμα'
«Το δεύτερο που πέτυχε είναι οι επακτικοί λόγοι. ... Το δεύτερο τούτο είναι ακόμη σπουδαιότερο από το πρώτο. Γιατί στην ουσία σημαίνει ότι ο Σωκράτης εισήγαγε στην πνευματική ιστορία τού ανθρώπου την επιστήμη.»
'Γκέμμα'
«Αρχή και πηγή ... τού βουερού πνευματικού οργασμού που έφερε τον άνθρωπο 'μετάρσιος να πλήξει τ'άστρα' ... είναι η Ελλάδα. Και γενάρχης ή πρωτομάστορας αυτής τής πειθαρχίας είναι ο Σωκράτης.»
'Γκέμμα'
«Ιδού γιατί ο Σωκράτης ... είναι μεγάλος. Γιατί είναι η μαμμή που έφερε στο φως τής ιστορίας την επιστήμη.»
'Γκέμμα'
«Ο πρωτόπλαστος τής επιστήμης και ο αρχιπυροβάτης τής αλήθειας. Ο σημαιοφόρος στη μεραρχία τών εφευρετών τού ανθρώπινου γένους.»
'Γκέμμα'
Οι πληροφορίες που ακολουθούν, ελπίζω να είναι σωστές.
Κώνειο το στικτό, βρωμόχορτο ή αμάραγγος (στη Μάνη).
Η γεύση των καρπών είναι πικρή και προκαλεί ναυτία.
Φύεται σε χέρσους τόπους τής ηπειρωτικής Ελλάδας και τής Πελοποννήσου.
Αυτοφυές κατά μήκος τών αγροτικών δρόμων, σε φράκτες και σε ακαλλιέργητες εκτάσεις.
Τα αλκαλοειδή τού φυτού είναι ουσίες πτητικές, επομένως και η ποιότητα τής δρόγης (καρπού), μειώνεται με την πάροδο τού χρόνου.
Στον καρπό τού κωνείου βρίσκεται η κωνειίνη.
Ο Διοσκουρίδης αναφέρει ότι το κώνειο προκαλεί σκοτοδίνες και θαμπώματα και παράκρουση και πάγωμα τών άκρων. Στο τέλος ασφυξία με σπασμούς.
Ο Γαληνός το συγκαταλέγει στα ψυχρά δηλητήρια, τα φονεύοντα δια καταψύξεως τής καρδιάς.
Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν τον οπόν (χυμό) τής έκθλιψης τών σπερμάτων τα οποία περιέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό κωνειίνης (1%). Συνήθως η δόση ήταν μία ολκή (4,5 gr περίπου).
Οι άνθρωποι είναι περισσότερο ή λιγότερο ευαίσθητοι στην κωνειίνη.
Κατά λάθος δηλητηρίαση δεν μπορεί να συμβεί γιατί το φυτό έχει πολύ άσχημη οσμή.
Επειδή η κωνειίνη είναι πολύ τοξική, μια δόση 6-8 φύλλων θεωρείται ικανή να επιφέρει το θάνατο με παράλυση τών αναπνευστικών οργάνων. Ποσότητα 60 mg κωνειίνης (περίπου μια σταγόνα) είναι ικανή να προκαλέσει το θάνατο ενήλικου ατόμου. Η κωνειίνη μαζί με το υδροκυανικό οξύ και τη νικοτίνη είναι το δραστικότερο τών φυτικών δηλητηρίων. Παρόλο που είναι πολύ δραστική αναπτύσσει ενέργεια που ποικίλει, διότι είναι πολύ πτητική κι έτσι χάνει ένα μέρος από τη δύναμή της.
Όταν εισπνευσθούν γρήγορα, οι ατμοί τής κωνειίνης δηλητηριάζουν.
Το κώνειο εισάγεται από την Κίνα και την Ινδοκίνα. Η κωνειίνη τού εμπορίου που δεν είναι χημικά καθαρή είναι πιο δηλητηριώδης επί τού νωτιαίου μυελού και τον εμποδίζει περισσότερο να παράγει κινήσεις ή αντανακλαστικά.
Οι σφυγμοί αρχικά επιταχύνονται, ύστερα όμως αραιώνουν και γίνονται ασθενείς, η αναπνοή διακόπτεται και τελικά επέρχεται ύπνος βαθύς και κωματώδης. Κυρίως παραλύουν τα σκέλη. Ο θάνατος προκαλείται από ασφυξία.
Αρχικά βλάπτεται το νευρικό σύστημα προπαντός τα νεύρα τών κινητικών μυών και ο νωτιαίος μυελός. Πριν το θάνατο συμβαίνουν σπασμοί και βαθύ κώμα. Προκαλείται άμβλυνση τών αισθήσεων. Παραλύουν τα κινητικά κέντρα τού κυκλοφορικού και τού αναπνευστικού κατά τον ίδιο τρόπο που δρα η νικοτίνη. Γι' αυτό συμβαίνει επιβράδυνση σφυγμών, εξασθένιση τής αναπνοής και αραίωσή της. Η διάνοια μένει καθαρή.
Χάνονται οι αισθήσεις.
Αμβλύνεται η περιφερειακή αίσθηση.
Η ανακλαστική δύναμη τού νωτιαίου μυελού προκαλεί ακούσιο τρόμο και σπασμούς.
Επέρχεται νάρκη εγκεφαλική και ύπνος.
Ο Λιαντίνης προσεγγίζει το Σωκράτη και τον τρόπο που επέλεξε να θέσει τέρμα στη ζωή του (αυτοθέλητα, αφού μπορούσε να δραπετεύσει και να ζει με ασφάλεια και άνεση) με ευλάβεια και θαυμασμό. Αντίθετα κρατά υποτιμητική στάση απάναντι στον τρόπο που αντιμετώπισαν το θάνατο και όδευσαν προς αυτόν, άλλοι μεγάλοι δημιουργοί, όπως ο Ρίτσος, ο Σεφέρης, ο Καβάφης, ο Σολωμός, ο Αισχύλος.
«Ο Νίτσε συνάγει από την τελευταία επιθυμία τού Σωκράτη, ότι πίστευε πως η ανυπαρξία είναι προτιμότερη τής ύπαρξης. Ο ίδιος ο Σωκράτης όταν πέθανε είπε 'Να ζεις σημαίνει να'σαι μακροχρόνια άρρωστος. Έναν αλεκτρυόνα χρωστώ στον Ασκληπιό το θεράποντα.'»
'Ρίλκε'
«Είναι ο Σωκράτης που τραβάει για το θάνατο, μένοντας εντελώς αμνησίκακος προς τη ζωή.»
'Νηφομανής'
«Θα δοκιμάσω να πορευτώ τον ακριβό θάνατο τού Οιδίποδα»
'Γράμμα προς τη Διοτίμα'
«Στην Κίχλη τού Σεφέρη, ο ικέτης γέροντας, ο Οιδίπους και ο δίκαιος γέροντας, ο Σωκράτης, αποτελούν ένα ζευγάρι αναγκαίο»
'Νηφομανής'
« Ο Οιδίπους τού Σοφοκλή, που παρασταίνει τέλεια την εικόνα τής τραγικής ειρωνείας δεν γνωρίζει ότι εκείνος που τον επάταξε με το απελατίκι ήταν ο πατέρας του. Ούτε γνωρίζει ότι κάθε βράδυ χύνεται στους αχόρταγους κόλπους τής μάνας του. Κάποτε που θα το μάθει, δεν θα τον χωρά ο τόπος. Και θα φύγει να ζητήσει να βρει τόπο να τον χωρά. Την αχώρητη χώρα τού σκότους και τού θανάτου. Έτσι ακριβώς δε χωρούσε και το Σωκράτη ο τόπος. Και τράβηξε να κατοικήσει την αχώρητη χώρα τού κωνείου και τού θανάτου. Τούτα τα δύο μεγάλα φονικά είναι οι σαρκωμοί τής ειρωνείας τού κόσμου.»
'Γκέμμα'
«Οι μόνοι που έχουν δικαίωμα εξαίρεσης από τούτο τον απέραντο θίασο μεθυσμένων, είναι όσοι δεν άκουσαν και δεν πρόφεραν τη λέξη θρησκεία. Και όσοι, με το δικό τους τρόπο και από το δικό τους δρόμο, ανεβαίνουν και καρφώνονται στην κορυφή τού Οιδίποδα, του Σωκράτη και του Ιησού.»
'Γκέμμα'
«Ο Κάτων...αυτοκτόνησε με τον τρόπο τού Ρωμαίου αυτόχειρα ευπατρίδη...προτού καρφωθεί στην αιχμή τού σίδερου αποσύρθηκε στη σκηνή του και διάβασε με κατάνυξη το 'Φαίδωνα' τού Πλάτωνα. Έπεσε για τη δημοκρατία, όπως ο Σωκράτης έπεσε για την αρετή.»
'Πολυχρόνιο'
«Τι θα πει πεθαίνω ήσυχα; Πεθαίνω ήσυχα θα ειπεί ότι τελειώνω με μια πράξη που δεν είναι περισσότερο οδυνηρή από τις προηγούμενες πράξεις μου. Σβήνω την πυρκαγιά τού θανάτου, ανάβοντας μπροστά της και κατευθύνοντας ενάντιά της, την πυρκαγιά τής ζωής. Σε τρόπο ώστε, όταν φτάσει να μ'αγγίξει ο θάνατος, δε βρίσκει παρά τα αποκαΐδια. Αυτό δεν είναι και το νόημα τής τελευταίας επιθυμίας τού Σωκράτη; 'Εσύ Κρίτων και οι άλλοι. Μη λησμονήσετε να προσφέρετε την οφειλόμενη θυσία στον Ασκληπιό'. Σα να λέει: 'Το κώνειο τού θανάτου με γιάτρεψε από το φαρμάκι τής ζωής!'. Ο Σωκράτης πέθανε ήσυχα. Γιατί φυσιολογικά έμαθε να υποφέρει σε όλη του τη ζωή.»
Από το άρθρο του 'Η εντολή τού Ρουσσώ'
«Δε σε στεφανώνω θείε Πλάτωνα, γιατί ιστόρησες το θάνατο τού Σωκράτη. Όφειλες ο ίδιος εσύ να πεθάνεις το θάνατο τού Σωκράτη.»
'Γκέμμα'
«Όταν ο Σωκράτης αποχαιρέτισε στη δίκη τούς δικαστές με το γνωστό εκείνο 'Και τώρα ώρα να πηγαίνουμε, σεις για να ζήσετε, εγω να πεθάνω. Όμως ποιος πάει στο καλύτερο ο θεός μόνο το ξέρει', είχε στο μυαλό του ότι πεθαίνοντας άφηνε πίσω του την εικόνα τού δίκαιου ανθρώπου όχι σε πιθήκους, αλλά σε ανθρώπους. Την εικόνα τού δίκαιου, που σε όλη του τη ζωή τον φώτισε ο μαύρος ήλιος τής μελαγχολίας. Ο ήλιος τής γνώσης ότι ζούσε ζωντανός το θάνατό του.»
'Γκέμμα'
«Ο αρχιτέκτονας τής καταδίκης τού Σωκράτη δεν ήταν η δικαστική πλάνη ενός λαού που δεν ήξερε. Αλλά η τραγική σοφία ενός ανθρώπου που ήξερε. Ο φρόνιμος ένας, μεταχειρίστηκε σαν εργαλείο τούς άφρονες πολλούς.»
'Γκέμμα'
«Μόνο που ο Σωκράτης εκείνη την ώρα δε μιλούσε για λογαριασμό του μόνο. Μιλούσε για κείνους, που ενώ γεννιούνται ζώα όπως όλοι μας, καθώς τελειώνουν, φτάνουν να γίνουν άνθρωποι, όπως οι λίγοι από μας».
'Γκέμμα'
Ο Λιαντίνης έψαξε και βρήκε το δηλητηριώδες συστατικό τού κωνείου, την κωνειίνη. Έψαξε και βρήκε όμως και κάτι ακόμη, άγνωστο και ανούσιο (φαινομενικά) για τον ίδιο και για όλους τούς αναγνώστες του. Το συντακτικό-χημικό τύπο τής κωνειίνης. Και αυτόν ετίμησε και έθεσε ως το μοναδικό σκίτσο-εικόνα τού τελευταίου, σημαδιακού και σημαντικότερου βιβλίου του, όπου προεξοφλεί και υποδεικνύει το θάνατό του.
Λαμβάνοντας υπόψη και τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο βιβλίο τού Δημήτρη Αλικάκου, καταλήγω στην εξής περίεργη και παράξενη απορία.
Μία φυσική δηλητηριώδης, πτητική ουσία, σε ελάχιστη ποσότητα (60mg) που σπάνια ή καθόλου ευθύνεται για θάνατο τα τελευταία χρόνια, μπορεί να ανιχνευθεί αυτόματα (δηλαδή χωρίς να αναζητηθεί συγκεκριμένα αυτή) σε ελάχιστη ποσότητα ιστών κεφαλής, μετά από 7 χρόνια, κατόπιν ακραίων συνθηκών θερμότητας και ψύχους;
Ο Λιαντίνης θέλησε να κρατήσει κρυφή την οδό τού δικού του θανάτου.
Όπως γράφει στη 'Γκέμμα', «Το πως μάς το άφησε αίνιγμα και δώρο».
Να υποθέσω ότι ο Λιαντίνης «Ούτε λέγει, ούτε κρύπτει, αλλά σημαίνει»;
Εάν επέλεξε ως οδό τού θανάτου το κώνειο (ή την κωνειίνη), μήπως αυτή η εξαιρετικά συμβολική πράξη σηματοδοτεί υπέροχα το έργο του;
Κι ακόμη, τον συνδέει πιο δυνατά, ως προς τον τρόπο και την ποιότητα ζωής και θανάτου, με το Σωκράτη;
Ευχαριστώ τούς υπομονετικούς που διάβασαν το μακροσκελές μήνυμά μου.
_________________
"Πάντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα, τα μάτια τής ψυχής μου."
Η εκτίμηση προς το Σωκράτη, που αποτυπώνει ο Λιαντίνης στα έργα του, είναι καθαρή και πλούσια. Ο Λιαντίνης τοποθετεί το Σωκράτη σε φωτεινή και άσπιλη κορυφή.
«Δύο είναι οι αιτίες για τις οποίες ο Σωκράτης ανέβηκε και μαρμάρωσε στο περίοπτο βάθρο του. Η μία ότι εδίδαξε το 'ορίζεσθαι καθόλου' και η άλλη ότι επινόησε τούς 'επακτικούς λόγους'. Το πρώτο εξηγεί ότι ο Σωκράτης πέτυχε πρώτος να ορίσει τις έννοιες. Και ξέρεις τι άθλος είναι αυτός; Είναι πράμα τόσο σημαντικό, όσο η θέσπιση τών Ολυμπιακών Αγώνων από τον Ηρακλή και το Λυκούργο...είναι ανακάλυψη και εφεύρεση σαν εκείνες τού Νεύτωνα, τού Κολόμβου, τού Δαρβίνου, τού Αϊνστάιν, τού Φρόυντ. Και ο Σωκράτης είναι το πρώτο φωτομετρικό για όλους αυτούς τούς μεγαλόνοες άντρες.»
'Γκέμμα'
«Το δεύτερο που πέτυχε είναι οι επακτικοί λόγοι. ... Το δεύτερο τούτο είναι ακόμη σπουδαιότερο από το πρώτο. Γιατί στην ουσία σημαίνει ότι ο Σωκράτης εισήγαγε στην πνευματική ιστορία τού ανθρώπου την επιστήμη.»
'Γκέμμα'
«Αρχή και πηγή ... τού βουερού πνευματικού οργασμού που έφερε τον άνθρωπο 'μετάρσιος να πλήξει τ'άστρα' ... είναι η Ελλάδα. Και γενάρχης ή πρωτομάστορας αυτής τής πειθαρχίας είναι ο Σωκράτης.»
'Γκέμμα'
«Ιδού γιατί ο Σωκράτης ... είναι μεγάλος. Γιατί είναι η μαμμή που έφερε στο φως τής ιστορίας την επιστήμη.»
'Γκέμμα'
«Ο πρωτόπλαστος τής επιστήμης και ο αρχιπυροβάτης τής αλήθειας. Ο σημαιοφόρος στη μεραρχία τών εφευρετών τού ανθρώπινου γένους.»
'Γκέμμα'
Οι πληροφορίες που ακολουθούν, ελπίζω να είναι σωστές.
Κώνειο το στικτό, βρωμόχορτο ή αμάραγγος (στη Μάνη).
Η γεύση των καρπών είναι πικρή και προκαλεί ναυτία.
Φύεται σε χέρσους τόπους τής ηπειρωτικής Ελλάδας και τής Πελοποννήσου.
Αυτοφυές κατά μήκος τών αγροτικών δρόμων, σε φράκτες και σε ακαλλιέργητες εκτάσεις.
Τα αλκαλοειδή τού φυτού είναι ουσίες πτητικές, επομένως και η ποιότητα τής δρόγης (καρπού), μειώνεται με την πάροδο τού χρόνου.
Στον καρπό τού κωνείου βρίσκεται η κωνειίνη.
Ο Διοσκουρίδης αναφέρει ότι το κώνειο προκαλεί σκοτοδίνες και θαμπώματα και παράκρουση και πάγωμα τών άκρων. Στο τέλος ασφυξία με σπασμούς.
Ο Γαληνός το συγκαταλέγει στα ψυχρά δηλητήρια, τα φονεύοντα δια καταψύξεως τής καρδιάς.
Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν τον οπόν (χυμό) τής έκθλιψης τών σπερμάτων τα οποία περιέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό κωνειίνης (1%). Συνήθως η δόση ήταν μία ολκή (4,5 gr περίπου).
Οι άνθρωποι είναι περισσότερο ή λιγότερο ευαίσθητοι στην κωνειίνη.
Κατά λάθος δηλητηρίαση δεν μπορεί να συμβεί γιατί το φυτό έχει πολύ άσχημη οσμή.
Επειδή η κωνειίνη είναι πολύ τοξική, μια δόση 6-8 φύλλων θεωρείται ικανή να επιφέρει το θάνατο με παράλυση τών αναπνευστικών οργάνων. Ποσότητα 60 mg κωνειίνης (περίπου μια σταγόνα) είναι ικανή να προκαλέσει το θάνατο ενήλικου ατόμου. Η κωνειίνη μαζί με το υδροκυανικό οξύ και τη νικοτίνη είναι το δραστικότερο τών φυτικών δηλητηρίων. Παρόλο που είναι πολύ δραστική αναπτύσσει ενέργεια που ποικίλει, διότι είναι πολύ πτητική κι έτσι χάνει ένα μέρος από τη δύναμή της.
Όταν εισπνευσθούν γρήγορα, οι ατμοί τής κωνειίνης δηλητηριάζουν.
Το κώνειο εισάγεται από την Κίνα και την Ινδοκίνα. Η κωνειίνη τού εμπορίου που δεν είναι χημικά καθαρή είναι πιο δηλητηριώδης επί τού νωτιαίου μυελού και τον εμποδίζει περισσότερο να παράγει κινήσεις ή αντανακλαστικά.
Οι σφυγμοί αρχικά επιταχύνονται, ύστερα όμως αραιώνουν και γίνονται ασθενείς, η αναπνοή διακόπτεται και τελικά επέρχεται ύπνος βαθύς και κωματώδης. Κυρίως παραλύουν τα σκέλη. Ο θάνατος προκαλείται από ασφυξία.
Αρχικά βλάπτεται το νευρικό σύστημα προπαντός τα νεύρα τών κινητικών μυών και ο νωτιαίος μυελός. Πριν το θάνατο συμβαίνουν σπασμοί και βαθύ κώμα. Προκαλείται άμβλυνση τών αισθήσεων. Παραλύουν τα κινητικά κέντρα τού κυκλοφορικού και τού αναπνευστικού κατά τον ίδιο τρόπο που δρα η νικοτίνη. Γι' αυτό συμβαίνει επιβράδυνση σφυγμών, εξασθένιση τής αναπνοής και αραίωσή της. Η διάνοια μένει καθαρή.
Χάνονται οι αισθήσεις.
Αμβλύνεται η περιφερειακή αίσθηση.
Η ανακλαστική δύναμη τού νωτιαίου μυελού προκαλεί ακούσιο τρόμο και σπασμούς.
Επέρχεται νάρκη εγκεφαλική και ύπνος.
Ο Λιαντίνης προσεγγίζει το Σωκράτη και τον τρόπο που επέλεξε να θέσει τέρμα στη ζωή του (αυτοθέλητα, αφού μπορούσε να δραπετεύσει και να ζει με ασφάλεια και άνεση) με ευλάβεια και θαυμασμό. Αντίθετα κρατά υποτιμητική στάση απάναντι στον τρόπο που αντιμετώπισαν το θάνατο και όδευσαν προς αυτόν, άλλοι μεγάλοι δημιουργοί, όπως ο Ρίτσος, ο Σεφέρης, ο Καβάφης, ο Σολωμός, ο Αισχύλος.
«Ο Νίτσε συνάγει από την τελευταία επιθυμία τού Σωκράτη, ότι πίστευε πως η ανυπαρξία είναι προτιμότερη τής ύπαρξης. Ο ίδιος ο Σωκράτης όταν πέθανε είπε 'Να ζεις σημαίνει να'σαι μακροχρόνια άρρωστος. Έναν αλεκτρυόνα χρωστώ στον Ασκληπιό το θεράποντα.'»
'Ρίλκε'
«Είναι ο Σωκράτης που τραβάει για το θάνατο, μένοντας εντελώς αμνησίκακος προς τη ζωή.»
'Νηφομανής'
«Θα δοκιμάσω να πορευτώ τον ακριβό θάνατο τού Οιδίποδα»
'Γράμμα προς τη Διοτίμα'
«Στην Κίχλη τού Σεφέρη, ο ικέτης γέροντας, ο Οιδίπους και ο δίκαιος γέροντας, ο Σωκράτης, αποτελούν ένα ζευγάρι αναγκαίο»
'Νηφομανής'
« Ο Οιδίπους τού Σοφοκλή, που παρασταίνει τέλεια την εικόνα τής τραγικής ειρωνείας δεν γνωρίζει ότι εκείνος που τον επάταξε με το απελατίκι ήταν ο πατέρας του. Ούτε γνωρίζει ότι κάθε βράδυ χύνεται στους αχόρταγους κόλπους τής μάνας του. Κάποτε που θα το μάθει, δεν θα τον χωρά ο τόπος. Και θα φύγει να ζητήσει να βρει τόπο να τον χωρά. Την αχώρητη χώρα τού σκότους και τού θανάτου. Έτσι ακριβώς δε χωρούσε και το Σωκράτη ο τόπος. Και τράβηξε να κατοικήσει την αχώρητη χώρα τού κωνείου και τού θανάτου. Τούτα τα δύο μεγάλα φονικά είναι οι σαρκωμοί τής ειρωνείας τού κόσμου.»
'Γκέμμα'
«Οι μόνοι που έχουν δικαίωμα εξαίρεσης από τούτο τον απέραντο θίασο μεθυσμένων, είναι όσοι δεν άκουσαν και δεν πρόφεραν τη λέξη θρησκεία. Και όσοι, με το δικό τους τρόπο και από το δικό τους δρόμο, ανεβαίνουν και καρφώνονται στην κορυφή τού Οιδίποδα, του Σωκράτη και του Ιησού.»
'Γκέμμα'
«Ο Κάτων...αυτοκτόνησε με τον τρόπο τού Ρωμαίου αυτόχειρα ευπατρίδη...προτού καρφωθεί στην αιχμή τού σίδερου αποσύρθηκε στη σκηνή του και διάβασε με κατάνυξη το 'Φαίδωνα' τού Πλάτωνα. Έπεσε για τη δημοκρατία, όπως ο Σωκράτης έπεσε για την αρετή.»
'Πολυχρόνιο'
«Τι θα πει πεθαίνω ήσυχα; Πεθαίνω ήσυχα θα ειπεί ότι τελειώνω με μια πράξη που δεν είναι περισσότερο οδυνηρή από τις προηγούμενες πράξεις μου. Σβήνω την πυρκαγιά τού θανάτου, ανάβοντας μπροστά της και κατευθύνοντας ενάντιά της, την πυρκαγιά τής ζωής. Σε τρόπο ώστε, όταν φτάσει να μ'αγγίξει ο θάνατος, δε βρίσκει παρά τα αποκαΐδια. Αυτό δεν είναι και το νόημα τής τελευταίας επιθυμίας τού Σωκράτη; 'Εσύ Κρίτων και οι άλλοι. Μη λησμονήσετε να προσφέρετε την οφειλόμενη θυσία στον Ασκληπιό'. Σα να λέει: 'Το κώνειο τού θανάτου με γιάτρεψε από το φαρμάκι τής ζωής!'. Ο Σωκράτης πέθανε ήσυχα. Γιατί φυσιολογικά έμαθε να υποφέρει σε όλη του τη ζωή.»
Από το άρθρο του 'Η εντολή τού Ρουσσώ'
«Δε σε στεφανώνω θείε Πλάτωνα, γιατί ιστόρησες το θάνατο τού Σωκράτη. Όφειλες ο ίδιος εσύ να πεθάνεις το θάνατο τού Σωκράτη.»
'Γκέμμα'
«Όταν ο Σωκράτης αποχαιρέτισε στη δίκη τούς δικαστές με το γνωστό εκείνο 'Και τώρα ώρα να πηγαίνουμε, σεις για να ζήσετε, εγω να πεθάνω. Όμως ποιος πάει στο καλύτερο ο θεός μόνο το ξέρει', είχε στο μυαλό του ότι πεθαίνοντας άφηνε πίσω του την εικόνα τού δίκαιου ανθρώπου όχι σε πιθήκους, αλλά σε ανθρώπους. Την εικόνα τού δίκαιου, που σε όλη του τη ζωή τον φώτισε ο μαύρος ήλιος τής μελαγχολίας. Ο ήλιος τής γνώσης ότι ζούσε ζωντανός το θάνατό του.»
'Γκέμμα'
«Ο αρχιτέκτονας τής καταδίκης τού Σωκράτη δεν ήταν η δικαστική πλάνη ενός λαού που δεν ήξερε. Αλλά η τραγική σοφία ενός ανθρώπου που ήξερε. Ο φρόνιμος ένας, μεταχειρίστηκε σαν εργαλείο τούς άφρονες πολλούς.»
'Γκέμμα'
«Μόνο που ο Σωκράτης εκείνη την ώρα δε μιλούσε για λογαριασμό του μόνο. Μιλούσε για κείνους, που ενώ γεννιούνται ζώα όπως όλοι μας, καθώς τελειώνουν, φτάνουν να γίνουν άνθρωποι, όπως οι λίγοι από μας».
'Γκέμμα'
Ο Λιαντίνης έψαξε και βρήκε το δηλητηριώδες συστατικό τού κωνείου, την κωνειίνη. Έψαξε και βρήκε όμως και κάτι ακόμη, άγνωστο και ανούσιο (φαινομενικά) για τον ίδιο και για όλους τούς αναγνώστες του. Το συντακτικό-χημικό τύπο τής κωνειίνης. Και αυτόν ετίμησε και έθεσε ως το μοναδικό σκίτσο-εικόνα τού τελευταίου, σημαδιακού και σημαντικότερου βιβλίου του, όπου προεξοφλεί και υποδεικνύει το θάνατό του.
Λαμβάνοντας υπόψη και τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο βιβλίο τού Δημήτρη Αλικάκου, καταλήγω στην εξής περίεργη και παράξενη απορία.
Μία φυσική δηλητηριώδης, πτητική ουσία, σε ελάχιστη ποσότητα (60mg) που σπάνια ή καθόλου ευθύνεται για θάνατο τα τελευταία χρόνια, μπορεί να ανιχνευθεί αυτόματα (δηλαδή χωρίς να αναζητηθεί συγκεκριμένα αυτή) σε ελάχιστη ποσότητα ιστών κεφαλής, μετά από 7 χρόνια, κατόπιν ακραίων συνθηκών θερμότητας και ψύχους;
Ο Λιαντίνης θέλησε να κρατήσει κρυφή την οδό τού δικού του θανάτου.
Όπως γράφει στη 'Γκέμμα', «Το πως μάς το άφησε αίνιγμα και δώρο».
Να υποθέσω ότι ο Λιαντίνης «Ούτε λέγει, ούτε κρύπτει, αλλά σημαίνει»;
Εάν επέλεξε ως οδό τού θανάτου το κώνειο (ή την κωνειίνη), μήπως αυτή η εξαιρετικά συμβολική πράξη σηματοδοτεί υπέροχα το έργο του;
Κι ακόμη, τον συνδέει πιο δυνατά, ως προς τον τρόπο και την ποιότητα ζωής και θανάτου, με το Σωκράτη;
Ευχαριστώ τούς υπομονετικούς που διάβασαν το μακροσκελές μήνυμά μου.
_________________
"Πάντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα, τα μάτια τής ψυχής μου."
ΚΟΡΥΔΑΛΛΕΥΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου